Make someone happy

If we have the power to make someone happy, let us do it. The world needs more of that.

What is love

ખરેખર વાંચવાલાયક .....
👌👌👌...

એક પ્રાથમિક શાળામાં
૪ થી ૮ વર્ષનાં બાળકોને
'પ્રેમ કોને કહેવાય ?'
એવા સવાલનો જવાબ આપવાનું કહેવામાં આવ્યું
ત્યારે આટલાં નાનાં બાળકોએ
જે જવાબો આપ્યા
તે અચંબો પમાડે તેવા હતા....

એમાંના
ઘણાં બાળકોના
જવાબો પરથી તો
એ ટબૂડિયાઓને
પ્રેમ શબ્દની સમજણ
મોટા માણસો કરતા પણ વધારે પડે છે એવું જ લાગે !
તો એમની ભાષામાં જ
એ જવાબો જોઈએ :

[૧]
મારા દાદીને
સાંધાનો વા થયેલો છે.
એ વાંકા નથી વળી શકતા
એટલે એમના પગના નખ કાપવાનું તેમ જ રંગી આપવાનું કામ
મારા દાદા
પોતાને હાથના સાંધા દુ:ખતા હોવા છતાં
નિયમિત કરી આપે છે,
એને પ્રેમ કહેવાય !
- (રિબેકા, ૮ વર્ષ)

[૨]
'જ્યારે તમને કોઈ ચાહતું હોય
ત્યારે એ તમારું નામ
બીજા કરતા
કંઈક જુદી રીતે જ બોલે છે !
તમને એવું લાગે
કે તમારું નામ
એના મોઢામાં ખૂબ સલામત છે,
એ જ પ્રેમ !'
- (બિલિ, ૪ વર્ષ)

[૩]
'પ્રેમ એટલે
તમે કોઈની જોડે
નાસ્તો કરવા જાઓ
અને તમારી મનપસંદ પોટેટો-ચિપ્સ
બધી જ એને આપી દો,
બદલમાં એની પ્લેટમાંથી કંઈ પણ લીધા વિના.એ !'
- (ક્રિસ્ટી, ૬ વર્ષ)

[૪]
'તમે જ્યારે
અત્યંત થાકેલા હો
ત્યારે પણ જે તમને હસાવી શકે એ પ્રેમ !'
- (ટેરી, ૪ વર્ષ)

[૫]
'મારી મમ્મી
કૉફી બનાવ્યા પછી
મારા પપ્પાને આપતા પહેલા
એક ઘૂંટડો ભરીને ચાખી લે છે
કે બરાબર બની કે નહીં !'
બસ, એને જ પ્રેમ કહેવાય !
- (ડેની, ૭ વર્ષ.)

[૬]
'તમને
ખૂબ જ ગમતી ભેટનું પેકેટ
કોઈ આપે અને
એ પેકેટ ખોલવાને બદલે
તમને એ આપનારની
વાતો સાંભળવામાં વધારે રસ પડે એ પ્રેમ !'
- (બૉબી, ૭ વર્ષ.)

[૭]
'એક છોકરી
એક છોકરાને કહે
કે તારું આ શર્ટ મને ખૂબ જ ગમે છે
અને એ પછી
છોકરો રોજે રોજ
એ શર્ટ પહેરે એ પ્રેમ !'
- (નોએલ, ૭ વર્ષ.)

[૮]
'એક વૃદ્ધ પુરુષ
એક વૃદ્ધ સ્ત્રી
એકબીજા વિશે
બધું જાણતા હોવા છતાં
વર્ષો સુધી જોડે રહી શકે
એને પ્રેમ કહેવાય !'
- (ટોમી, ૬ વર્ષ.)

[૯]
'મારી મમ્મી
મને સૂવડાવી દીધા પછી
મારી આંખ બંધ થયેલી જુએ
ત્યારે હળવેથી મારા ગાલ પર પપ્પી કરે છે
એ જ પ્રેમ !'
- (કલેર, ૬ વર્ષ.)

[૧૦]
પ્રેમ એટલે
- મારા પપ્પા કામેથી આવે
ત્યારે ધૂળ ધૂળ હોય
અને પરસેવાથી ગંધાતા હોય
છતાં મારી મમ્મી એની સામે હસે
અને એમના ધૂળ ભરેલા વાળમાં હાથ ફેરવીને એમને ભેટી પડે
- એ જ તો વળી !'
- (ક્રિસ, ૭ વર્ષ.)

[૧૧]
-સવારમાં
તમે હોમવર્ક કરતા હો
એ વખતે તમે જેને દૂર હાંકી કાઢ્યું હોય
અને પછી આખો દિવસ
ઘરમાં એકલું છોડી દીધું હોય
એ ગલૂડિયું
સાંજે તમે નિશાળે પાછા આવો
ત્યારે તમારો ગાલ ચાટે
એને પ્રેમ કહેવાય !'
- (મૅરી એન, ૪ વર્ષ.)
.

.
નથી લાગતું
કે આ ટબૂડિયાઓ પાસે
પ્રેમ કોને કહેવાય
એની ઉચ્ચ અને ઉત્કૃષ્ટ સમજણ છે  ????

હવે એક નાનકડી વાત.
Superb 1 ...

પડોશમાં રહેતા
દાદી ગુજરી ગયા
ત્યારે ચાર જ વરસનો
એક નાનકડો બાળક દાદાને મળવા ગયો
એકાદ કલાક પછી
એ પાછો ઘેર આવ્યો
ત્યારે એની મમ્મીએ પૂછ્યું કે,
'બેટા !
તેં વળી દાદાને શું કહ્યું ?'

'કંઈ નહીં મમ્મી !'
બાળકે જવાબ આપ્યો,
'એમના ખોળામાં બેસી
મેં એમને રડવામાં મદદ કરી !'

બસ,
આ જ પ્રેમ...!!

Good time bad time

Let us don't sacrifice the good times just because we are busy worrying about the bad times. Let it go and make the most of the present.

Let us forgive

When we can’t forgive someone, let us pray for them. It may or may not change them, but it will always change us.

Self care

This is difficult, but I liked it.

12 STEPS TO SELF CARE:

1. If it feels wrong, don’t do it.
2. Say “exactly" what you mean.
3. Don’t be a people pleaser.
4. Trust your instincts.
5. Never speak bad about yourself.
6. Never give up on your dreams.
7. Don’t be afraid to say “No”.
8. Don’t be afraid to say “Yes”.
9. Be KIND to yourself.
10. Let go of what you can’t control.
11. Stay away from drama & negativity.
12. Love Yoursel

We deserve more

Sometimes life doesn’t give us something we want, not because we don’t deserve it, but because we deserve more.

Right people

I like when I don’t have to be careful what I say. That’s when I know I am with the right people.

Positive life

We cannot have a positive life and a negative mind. – Joyce Meyer

One step, one breath, moment

Note to self: I don’t have to take this day all at once, but rather, one step, one breath, one moment at a time. I am only one person. Things will get done when they get done.
Isn't it?

Weak and strong

Whenever we feel weak, let us remember the things that made us strong; whenever we start to doubt ourselves let us remember those who believe in us.

Life sweet and bitter

When life is sweet, let us say thank you and celebrate. When life is bitter, let us say thank you and grow.

Hurt and lesson

If we focus on the hurt, we will continue to suffer. If we focus on the lesson, we will continue to grow.

Let us don't judge people

Let us don’t judge people for the choices they make when we don’t know the options they had to choose from.

True colors of people

It is during the worst times of our life that we will get to see the true colors of the people who say they care for us.
Isn't it?

Let us calm down

We can’t calm the storm. So let us stop trying. What we can do is calm ourselves. The storm will pass.
Isn't it?

Walking away from unhealthy

Let us never forget that walking away from something unhealthy is BRAVE, even if we stumble a little on our way out the door.
Isn't it?

Feel good

It’s important to feel good about ourselves. When we feel good about ourselves, nothing negative can touch us. Isn't it?

People Vs Things

People were created to be loved. Things were created to be used. The reason why the world is in chaos is may be because things are being loved and people are being used. Isn't it?

Let us never give up

In life, many things don’t go according to plan.
If we fall, let us get back up. If we stumble, let us regain our balance.
Let us never give up.
Cloudy beautiful morning from Jamnagar.

Do not chase people

Let us don’t chase people.
Be ourselves, do our own things and work hard. The right people, the ones who really belong in our life, will come to us. And stay. Isn't it?
🙏🏼GM🙏🏼

Things work out fir the best

Sometimes things work out for the best, when we stop worrying & stressing… and simply go with the flow of our heart.. accept what is, forget what was & gratefully embrace what is to come.
Isn't it?

Our happiness

Let us make our happiness and personal growth a priority in our life. The more we take care of ourselves, the more we can take care of others. Isn't it?
🙏GM🙏

Someone is happy

One of the best feelings in the world is knowing that someone is happy because of us. Isn't it?
🙏🏼GM🙏🏼

The future of the Indian Medical sector

Dr. Narayanan Harimohan (now in Brunei) on Facebook:-
"The future of Indian medical sector looks to me of only two choices, one is shoddy government setups with skilled and hard working doctors but one where quality will not be the priority because of demanding situation and poor infrastructure, and, the second will be multinational corporate hospitals and state of art clinics, managed by insurance companies and businessmen, here  cost will be skyhigh, where  doctors are safe from the constant violence they suffer.

In short, society will suffer for the way they behave with doctors today,  bashing them up when they get an opportunity.
No one will continue taking this like sitting ducks, so doctors of the country will either be part of corporate hospitals (with adequate security and deep pockets and where law will run to their beck and call and goondas and political parties too can be kept at bay easily), or the government setup (which traditionally is protected by the Government)
   
All smaller hospitals, and clinics will close down and the people will face a catch 22 situation and with nobody to blame but themselves for what has happened.....

     And the day will come when the society aches for the friendly neighborhood doctor, and hospital which was easy on their pockets and more appealing than the above mentioned.

Grin and bear it"

Life of a doctor

“CODE BLUE”
someone shouted.
There were sounds of rushing, muffled sobs and wails, metal trolleys banging walls and glass syringes being broken open.
He rushed fastest, asked the relatives to wait outside.
“What’s wrong with him?” insisted the patient’s brother on knowing.
“His heart has stopped. Please wait out we don’t have time” he replied.
The nurses had positioned the patient and started the CPR.

The ugliest sound in the world: the desperate rocking of the bed during a cardiac massage, was heard outside the cabin. The high pitch long beeps of the defibrillator followed by the thuds of a body due to the electric shock initiated prayers even in the hearts of strangers. The relatives of other patients in the ICU waited outside their cabins, watching the faces of those who were crying. Those who could not bear the sight went inside their cabins.

He went on doing the CPR, knowing that the patient was young, and may still respond. The risk of this highly fatal disease to himself and the nursing staff was taken for granted: there is no time to “dress up” for CPR. He was simultaneously ordering the injections to be given. A male nurse took turns and helped him with the cardiac massage.

It is exhausting. Giddy after some time, he looked at the watch. It was about half an hour since the event.  Almost nil chances now.  He asked the nurse to continue, and came out to inform the relatives.
“He has had a cardiac arrest. We are trying, but it looks difficult” he informed the patient’s brother.
“Why? How come?” the brother shouted as the rest of the family gathered.
“We have been informing you many times. He has been critical. His lungs were not functioning well, his brain has many TB tumors, and his kidneys have been shut due to infection for a long time. It is called multiorgan failure”.
“We don’t know all that, doctor. Save him” said the brother.

Young patient. Fever since over three months. Avoided seeing allopaths for over a month. Diagnosed as multidrug resistant tuberculosis, one of the worst and most difficult diseases to treat. By the time they reached the proper specialist through all the “money saving” channels, it was too late. Almost all Government Hospitals have experts and facilities to treat MDR TB, but somehow people think it is below their dignity to avail of services at Govt hospitals. 

The ICU doctor came out after a while. “We are sorry, he could not be revived” he sadly told the relatives.

Then there was a shriek, as the patient’s brother held the doctor by his collar, and slapped him. Exactly the style of Akshay Kumar from some movie.  A lady doctor tried to stop the brother, but was held by the women in the family and bestowed with blows and abuses. The security, who had allowed the relatives on humanitarian grounds, regretted it, and desperately tried to control the relatives.

In an hour, they all left.

He washed himself. There was no time to cry, complain, register a case or go to TV channels or press. There were 22 other critical patients in the ICU, and he was in charge. He had to forgive, forget, digest it all. And then there was a perpetual expectation of the society to “understand” the misbehavior of the bereaved.

In a few minutes, another gasping patient came in on the same bed.  A young girl with continuous convulsions. He rushed and intubated her, stabilised her. He talked to and pacified her panicked parents.

He had forgotten the slaps, the abuses and the blows he received  a few moments ago. Like filmstars who slap qualified doctors on the screen and earn crores for that “entertainment”, he did not deserve a palatial bungalow and  luxury cars, but as a life saver who saved hundreds every year, he was doomed to an asylum walled by expectations, criticism, abuse and overwork. Saving lives was “just a duty” not deserving respect or rewards.

The stress that comes from handling daily CPRs, saving lives and declaring deaths for years together cannot be acted by any of the Tom Dick Harrys on screen. Most of them are not even intellectually equipped to perceive the education, hard work and traumatizing effects of daily deaths and allegations that a critical care doctor faces.

While exceptionally literate and mature film personalities like Mr. Amitabh Bachchan and Ms. Lata Mangeshkar have always praised the doctors and spoken highly respectfully about them, most other “Muttonshop”  artists have only exemplified their own jealousy about the highly educated doctors, trying to show them down one way or another.

I know of some friends who spend a sad, spoilt day even when they see a funeral  passing by.  The doctor and the nurse have to face it every day, still carry on dealing with money savers, skimpy, arrogant, abusive and violent relatives reaching the hospital at the last moment. They have to garner a calm and control possible only with great effort. This tells upon the doctors’ and nurses' mental and physical health. Being blamed and held responsible for someone’s  death (this has become rampant now: to presume that all deaths are someone’s fault) in spite of trying hard to save them  is something no film star, judge or minister will ever understand. Very few doctors or nurses are able to enjoy a genuinely stress free happiness in their personal life.

Of all the doctors and nurses suffering today because of the illiteracy, poverty and defective policy-making in India, the critical care and casualty doctors are the worst sufferers. My heartfelt tear and salute to their unending  suffering for humanity. Also a strong appeal to the press, law authorities and the government to ensure that these highly stressed doctors are not assaulted, unnecessarily criticized or abused.

Just imagine a world without casualties or Intensive care services. That is a choice which doctors still retain.

Addendum:
In a country where BMWs are gifted freely for achievements in sports, for hitting sixers, where multiple crore rewards are given away in various social-political- religious functions and festivals, the "prize" for saving and serving life is  a sad zilch, often with criticism! Millionaires who walk out of hospitals after "miraculous"recoveries hardly ever send more than a greeting and a box of chocolates, that too with the papers for reimbursement of hospital bills!

Please feel free to share.

Before we speak

Before we speak, let our words pass through three gates:
Is it true? Is it necessary? Is it kind?

Is India at war with its doctors?

Is  India   at  war  with  its  Doctors ?

Having  been  in  clinical  practice  for  28  years  I  have  had  the opportunity  to  have  witnessed  the  ‘glory  days’  of  medicine  when  a  patient  with  normal  gall  bladder  operated  erroneously with  diagnosis  of  acute  cholecystitis / cholelithiasis  would  still  touch  the  surgeons  feet  on  discharge. Those  were  the  days  when  ultrasound  was  science  fiction  and  oral  cholecystograms  used  to  be  done to diagnose cholecystitis. Since  then  situation  has  come  when  one  in  4  MBBS, MD, DM, MCh  doctors  have  faced  allegations  of medical  negligence in  courts  and  consumer  forum. 88% MBBS  and  specialist  doctors  have   faced  anger  or  violence  of  patients  or  relatives  in  their  professional  career  at  least  once.

Over  the  years  I  have  listened  to  doctors  complaining, griping  and  moping  over  the  problems  facing  them. They  feel  hemmed  from  all  sides, victimized   and  perceived  as   being  soft  targets. Many  doctors  specially  youngsters  seeing  their  previous  generation  unhappy  with  the  state  of  affairs  have  started  leaving  clinical  practice. Some  move  into  administration, others  business, some  go  abroad, some  simply  retire. I  cannot  blame  them  because  India  has  been  at  war  with  its  doctors  for  the  past  2  decades  and  doctors  feel  defeated. The  doctors  do  not  have  supportive  work  environment, professional  autonomy  or fair  pay.

The  first  blow  was  when  medical  profession  was  covered  under  Consumer  Protection  Act. Doctors  were  equated  with  traders, barbers, bankers, building contractors, insurance  companies, transport, suppliers  of  electricity, board & lodging  and  the  like. Other  professionals  like  advocates  though  originally  envisaged  to  be  covered  under  the  Act  have  been  spared  the  aftermath  due  to  deft legal  maneuvering. SC  in IMA  vs V P Shantha  & ors  included  doctors  only  for  outright  cases  of  negligence  but  unfortunately  now  this  has  extended  to  the  level  where  courts  are  deciding  what  a  doctor  is  to  do  in  a complex  medical  situation. A  cardiovascular  surgeon  operating  on  a  chest  tumor  should  not  have  proceeded  with  surgery  if  neurosurgeon  was  not  available. In  another  case  honorable  SC  opines  If  on  operating  it  is  found  that  an  additional  procedure  is  needed,  it  should  not  be  done even  with  relatives  consent. Patient  should  instead  allowed  to  come  out  of  anesthesia  give  consent  for  second  procedure  and  then  reoperated.  Professional  autonomy  of  doctors  has  been  subjugated  to  judicial, and  administrative  control  and  interference.

This  was  followed  by  repeated  injustice  to  doctors  by    equating  them  with  all  kinds  of  commercial  and  institutional  establishments  by  government  agencies. They  are  charged  commercial , non  residential, institutional  rates  for  water, electricity, property  tax. This  is  done even  when  doctors  are earning  their  livelihood  professionally  in  part  of  their  residential  premises. Chandigarh  Administration  and  Municipal  Corporation  consider  a  doctors  clinic  in  the  same  category  as  a  petrol  pump,  a  coal  depot, cinema  houses, clubs  godowns  and  baraat  ghars  and  charges  property  tax  from  them. This  again  is  not  done  in  case  of  other  professionals  like  advocates.

Another  wound  has  been  caused  by  the  acceptance  of  a  gross  devaluation  of  the  economic  value  of  their  work.   Whether  it  is  Bhai  Kanhaiya  Scheme,  or  CGHS,  or  ECHS  or  even  Third  Party  Administrators  who  decide  what  will  be  paid   for  life  and  death  work. Often  the  reimbursement  from  the  insurer (frequently  delayed  and  with  unjustified  deductions)  does  not  even  cover  the  cost  of  the  treatment. Doctors  are  routinely  and  without  objection  doing  massive  amount  of  work  for  which  payment  is  frequently  not  made  by  the  insurers. The  administrators  also  at  times dictate  the  course  of  treatment  to  be  followed  which  hospital  a  patient  should  go  to  depending  on  whether  hospital  has  signed  their  Preferred  Provider  terms  and  conditions. 

Adding  insult  to  injury MBBS  degree , specialization  and  super specializations  are  sold  openly  at  exorbitant  prices to  the  highest  bidder  with  approval  of  statutory  bodies  like  MCI  &  NBE. Medical  education  is  now  available  to  either  the  beneficiaries  of  social  justice  or  to  the  super  rich. Merit  has  no  role  to  play  in  this  scenario  and  this  is  approved  and  promoted  by the  State.

PCPNDT  Act  shifted  the  onus  of  poor  social  development  from  the  Government  to  the  radiologists  very  conveniently. If  women  do  not  have  their  well  deserved  position  in  the  society  how  does   filling  form ‘F’  properly,  and  displaying  notice  about  sex  determination  in  requisite  color  and  dimension  in  a  doctors  clinic  rectify  it.

The  overt  and  covert  promotion  of  indigenous systems  of  medicine  by  the  State  and  proliferation  of  quackery  without  any  fear  of  law is  another  formidable  bane  of  modern  medicine. From  chemists  to  RMPs  everyone  in  India  has a  birth  right  to  prescribe  modern  medicine  in  India.  Now  another  category  of  non  MBBS  prescribers  of  modern  medicine  in  form  of  BSc  Community  health  is  being  added  by  the  Government.  Besides  devaluating  of  the  MBBS  degree  it  will  be  sold  with  a  ‘rural doctor’  tag  in  the  great  private medical education  Bazaar. Its  value  being  enhanced  because  it  is  to  be  approved  by  MCI / NBE. All  this  obviously  puts  the  qualified  doctors  at  a  disadvantage.

Recently  GOI  has  instructed  various  States  to  amend  their  laws  to  permit  registration  of  AYUSH  doctors  in  the  State  Medical  Register  so  that  they  can  prescribe allopathic  medicines. Reason  for  this  has  been  given  that  MBBS  doctors  do not  go  to  villages.

Final  nail  in  the  coffin  is  provided  by  the  Clinical  Establishment  ACT which provides  total  control  of  medical  practice  in  the  hands of  bureaucracy. An  eye  specialist  under  the  Act  is  forced  to  conduct  delivery  for  a  woman  in  labor. Part  time  medical  practice  cannot  be  done  without  providing  round  the  clock  emergency  services. A  registered  clinic  can  be  inspected  any  time  of  the  day.  But  to  inspect  a  unregistered  quacks  premises  a  notice  has  to  be  given  to  the  quack   before  inspecting  the  premises  at  an  appropriate  time.

Now  there  is  another  notification  that  MBBS  doctors  will  have  to  serve  1  year  in  rural  areas  before  appearing  for  postgraduate  entrance exams. Already  with  charm  of  medicine  fading  among  youngsters. Increased  duration  for  postgraduate  degree  will  further  dampen  any  remaining  enthusiasm. Also  Govt  does  not  have  sufficient  rural  Primary  Health  Centres  or  Jobs  in  them  to  accommodate  43000  MBBS  graduates  passing  out  each  year. This  again  means  corruption.

It  of course  is  the  internal  strife  among  physicians  which  created  the  conditions  ripe  for  their  defeat in  this  war and  they  cannot  blame  outside  forces  entirely  for  their  loss. Defeating  its  doctors  in  this  unilateral  undeclared  war  that  Indian  Government  is   waging   cannot  however  be  good  for  the  country.

*Dr. Neeraj  Nagpal*
Convenor  and  Founder  Trustee
Medicos  Legal  Action  Group.

To be kind is more important

To be kind is more important than to be right. Many times, what people need is not a brilliant mind that speaks, but a special heart that listens. May  Almighty give me strength to do it.
🙏🏼GM🙏🏼

Strange but true

 

*Strange but true...!!!!!*
*1 - Inspite of so many colors - Black & White is considered Class.*
*2 - Inspite of so many voices words & sounds - Silence is considered ultimate.*
*3 - Inspite of so much to eat - Fasting is considered healthy.*
*4 - Inspite of so much to travel & explore - Meditating under trees & mountains is considered superior.*
*5 - Inspite of so much to see - Closing your eyes & looking within is Apex.*
*6 - Inspite of listening to all the outside world - Voice from inside You is eternal.*
*7 - Inspite of a Sweet charming Life - A Peaceful Soul is Solace & Divine.* *
Trust your Senses.
Live a Great Life

Thankful

I’m thankful for today. Because I have weathered many storms and yet I still find the courage to blossom and smile with each new day.

Perfect life

I don’t need my life to be perfect. I just want to be happy, with a few close friends who love me just the way I am..............A humble wish.

Learning from messed people

I’ve learned a lot of great lessons from a few messed up people. And yes, I mean it.

Drizzling at Lakhota Lake, Jamnagar today.

The straight way to peace

શાંતિનો સીધો મારગ - ડૉ. શરદ ઠાકર (સત્ય ઘટના)

જાવું બહુ કઠિન છે, કાગળ સુધી તો જા,
તળની મમત ન રાખ, પ્રથમ જળ સુધી તો જા.
આબુના ભયંકર ખતરનાક અને છતાં પણ રમ્ય ઢોળાવો પર રમકડાંની જેમ સરકતી જતી કાર આખરે એક આશ્રમ પાસે આવીને ઊભી રહી. ફટાફટ દરવાજા ઊઘડ્યાં અને અંદરથી ‘અમે બે, અમારાં બે’ની જાહેરાતના ચિત્રમાં હોય છે એવું નાનું, ચાર જણાંનું બનેલું, સુખી કુટુંબ નીચે ઊતરી પડ્યું. પુરુષ, સ્ત્રી અને બે બાળકો. પુરુષે આશ્રમના બગીચાને પાણી પાઈ રહેલાં માળીને પૂછ્યું : ‘સચ્ચિદાનંદજીનો આશ્રમ આ જ છે ને ?’
‘હા.જી.’ માળીએ વિવેકપૂર્વક જવાબ આપ્યો : ‘પધારોને ! માતાજી અંદર જ છે.’
હા, સચ્ચિદાનંદજી એ કોઈ સંતપુરુષ નહોતાં, પણ સ્ત્રી હતાં, સાધ્વીજી હતાં. સત ચિત અને આનંદના સરવાળાને સ્ત્રીલિંગ કે પુંલિંગ નથી હોતું, હોઈ પણ ન શકે. એ તો મનની અંદર વ્યાપ્ત પવિત્ર આનંદની સમાધિ અવસ્થા છે. માળીએ પ્રેમપૂર્વક મહેમાનોને આવકાર આપ્યો અને અંદરના મોટા ખંડમાં દોરી ગયો. પરસેવાથી રેબઝેબ ચારેય જણાં ઠંડુ પાણી પીને જરા સ્વસ્થ થયા.
‘કહાં સે આતે હો ?’ માતાજીએ શિષ્ટ અવાજે શરૂઆત કરી.
‘ગુજરાતસે.’
‘તો આપણે ગુજરાતીમાં વાત કરીએ.’ માતાજી હસ્યાં : ‘હું પણ જન્મે ગુજરાતી છું. તમારું નામ ?’
‘પ્રશાંત.’
‘શું કરો છો ?’
‘ડૉક્ટર છું. એમ.એસ. થયો છું. જનરલ સર્જરીમાં માસ્ટર ડીગ્રી મેળવેલી છે. પ્રાઈવેટ સર્જીકલ હોમ ધરાવું છું. આ મારી પત્ની છે. આ બાબો છે, નાની છે એ બેબી છે.’
‘કમાઈને બેઠા છો ?’
‘ધરાઈ જવાય એટલું. સમૃદ્ધ છું.’
‘તો પછી અહીં સુધી લાંબા થવાનું કારણ ?’
‘સમૃદ્ધ ખરો, પણ સુખી નથી. મનની શાંતિ માટે ભટકું છું. ક્યાંકથી તમારો રેફરન્સ મળ્યો, એટલે અહીં આવ્યો છું.’
સાધ્વીજી હસ્યાં. ડૉક્ટર સામે નજર નોંધીને જોયું. પાંચ ફીટ દસ ઈંચની હાઈટ, મજબૂત દેહકાઠી, મોંઘાદાટ પેન્ટ-શર્ટ, પ્રેમિકા જેવી પત્ની, રમકડાં જેવાં બાળકો અને આશ્રમના ઝાંપા પાસે પડેલી રૂપકડી કાર ! સુખ તો આટલામાં જ પરખાઈ આવતું હતું. સમૃદ્ધિ ઘરે હશે. પણ શાંતિ ? મનનું ચેન ? ચિત્તનો આનંદ ? એ તો આદમીની અંદર વસતો હોય, એને પારખવો શી રીતે ? સાધ્વીજીએ નજરને ધારદાર બનાવી. ડૉક્ટરના મગજના પોલાણમાં ઉતારીને પાછી ખેંચી લીધી. માણસ સાચો લાગ્યો, સાત્વિક પણ…..! ખરેખર એને શાંતિની ઝંખના હતી અને જબરજસ્ત હતી.
‘ખરેખર શાંતિ મેળવવી છે ? હું મેળવી આપું એવી !’
‘હા. પણ મારા દિલને એનાથી સમાધાન મળવું જોઈએ.’
‘હું કહું એમ કરવું પડશે. છે તૈયારી ?’
‘કસોટી કરી જુઓ. માથું માગો તો એ પણ ઉતારી દઉં.’ ડૉક્ટરે કમળપૂજા કરવાના અભિનય સાથે કહ્યું.
‘તો ચાલો, ઊભા થાવ. તમારી ગાડી ભલે અહીં જ રહી. આપણે બીજી ગાડીમાં જઈએ છીએ.’
‘પણ ક્યાં ?’
‘નીચે. આબુ રોડ.’ આટલું કહીને માતાજી ઊભાં થયાં. બીજા એક ભક્ત ગાડી લઈને થોડી વાર પહેલાં જ એમને મળવા માટે આવ્યા હતા. એમની ગાડી ઉછીની લીધી. એમનો ડ્રાઈવર પણ માંગી લીધો. ‘હમણાં જ આવું છું.’ કહીને નીકળી પડ્યા. સીધા જઈ પહોંચ્યા આબુરોડની એક રેડીમેઈડ કપડાની દુકાનમાં. દુકાનદારને હુકમ કર્યો : ‘એક જોડી ઝભ્ભો-લેંઘો આપ.’ પેલો માતાજીને ઓળખતો હતો. એમની કાર્યપદ્ધતિને પણ ઓળખતો હતો. એટલે સૌથી સસ્તો, ઘરાકોના હાથમાં ફરીને ચોળાઈ ગયેલો, મેલોદાટ ઝભ્ભો-લેંધો કાઢી આપ્યો.
‘ડૉક્ટર, અંદરની ઓરડીમાં જઈને કપડાં બદલી આવો. તમારા કિંમતી શર્ટ-પેન્ટ અહીં જ મૂકી દો અને આ પહેરી લો.’
‘કેમ, એનાથી શું વળશે ?’
‘એ ધીમે ધીમે સમજાશે.’ માતાજી મર્માળુ સ્મિત કરી રહ્યાં હતાં. ડૉ. પ્રશાંતે આદેશનું પાલન કર્યું. ઓરડીના અરીસામાં જોયું તો હસવાનું પણ ભૂલી ગયા. આ કપડામાં એમનું તેજ, ડૉક્ટર તરીકેનું ગૌરવ, એમની આભા બધું જ ઓસરી જતું હતું.
‘હવે ?’
‘હવે અમે જઈએ છીએ આશ્રમ તરફ ગાડીમાં બેસીને, તમારે અહીં જ રહેવાનું છે. સાંજ સુધીમાં આશ્રમ ઉપર આવી જજો. મને ખબર છે કે તમારું પાકીટ તમારી પત્ની પાસે પડ્યું છે. તમારે ઘડીયાળ, વીંટી કે ચેઈન વેચવાના નથી. કોઈની પાસેથી ઉછીના પૈસા માંગવાના નથી. તમે ડૉક્ટર છો એવી ઓળખાણ કોઈને આપવાની નથી. તમારી પાસે બે કલાકનો સમય છે. જો તમે એટલા સમયમાં આવી નહીં પહોંચો તો ખોટી માથાકૂટ પડતી મૂકજો. હું તમારી ગાડી અને પરિવારને અહીં મોકલી આપીશ. સીધા અમદાવાદ જવાનો રસ્તો પકડી લેજો. શાંતિ નામનું સ્ટેશન તમારા જેવા પ્રવાસી માટે નથી એમ સમજી લેજો.’ માતાજી કોઈ ગુરુ જેમ શિષ્યની આકરી કસોટી કરે એમ ડૉક્ટરની સામે બીજી વાર જોયા પણ વગર ગાડીમાં બેસીને સડસડાટ ઊપડી ગયાં.
ડૉક્ટર હતપ્રભ બનીને જોતા રહ્યાં. દુકાનદારે લાકડી ઉપર બાંધેલું કપડું ઝાટકીને માંખો ઉડાડવાનો અભિનય કર્યો. ઈશારો ખુલ્લો હતો : ‘દુકાન આગળથી ટળો. હવા આવવા દો. અહીં શું ભિખારીની જેમ ઊભા રહ્યા છો ?’ હા….! ભિખારી જ ! ડૉ. પ્રશાંતના પેટમાં આંતરડાનું બુમરાણ ઊઠ્યું. કકડીને ભૂખ લાગી હતી. સવારનું કશું ખાધું ન હતું. મનમાં હતું કે માતાજીનાં આશ્રમે જઈને પેટપૂજા કરીશું. પણ માતાજીએ તો ભારે કરી. કપડાં ઉતારી લીધાં. પાછું કોઈની પાસેથી ઉધાર માંગવાની પણ મનાઈ કરતાં ગયાં.
અચાનક એમના મગજમાં વિચાર ઝબક્યો. ઉધાર માગવાની મનાઈ છે, પણ માગવાની ક્યાં ના છે ? તરત જ મનમાંથી બ્રેક લાગી, માગવું એ તો ભીખ કહેવાય. તો શું કરવું ? પદયાત્રા શરૂ કરી દેવી ? ભૂખ્યા પેટે બળવો કર્યો. પગ કરતાં હાથને તકલીફ દેવી બહેતર રહેશે. ભીખ તો ભીખ, અહીં કોણ પોતાને ઓળખવા નવરું બેઠું છે ? ડૉક્ટરે આજુબાજુ નજર દોડાવી. સામે મંદિરના પગથિયાં પાસે પાંચ-સાત ભિખારીઓ બેઠા હતા. ગંદા, ફાટેલા કપડાં પહેરેલાં, વધેલી દાઢીવાળા, નિસ્તેજ ચહેરાવાળા, અપંગ, જુગુપ્સા ઉત્પન્ન થાય એવા…! ડૉક્ટરે વધુ વિચાર કરવાનું માંડી વાળ્યું. ભિખારીઓની વચ્ચે જઈને ગોઠવાઈ ગયા. આવતા-જતા શ્રદ્ધાળુઓ સામે હાથ લાંબો કરીને ભીખ માટે યાચના કરી.
‘શું છે ?’ એમનો કલીનશેવ્ડ ચહેરો અને આંખ પરના સોનેરી ફ્રેમના ચશ્માં જોઈને એક પુરુષે પૂછપરછ કરી.
‘પૈસાની જરૂર છે.’
‘શરમાતો નથી ? ગળામાં સોનાની ચેઈન છે, હાથમાં વીંટી અને ઘડિયાળ છે. મારા બેટા ભીખ માગીને દાગીના પહેરે છે અને અહીં સોનું જોવાના સાંસા છે ! શું જમાનો આવ્યો છે ?’ બબડતો બબડતો પેલો પગથિયા ચડી ગયો. કદાચ આજે એ ભગવાન પાસે હાથ જોડીને માગણી પણ આવા નસીબદાર ભિખારી થવાની જ કરવાનો હશે.
ડૉક્ટરે બીજી જ મિનિટે શરીર ઉપરનો તમામ શણગાર ઉતારીને ઝભ્ભાના ખિસ્સાને હવાલે કરી દીધો. પણ ચહેરા ઉપર ઝલકતી સુંવાળપને ક્યાં સંતાડવી ? ભિખારીનો અભિનય અસલી ભિખારીઓની પંગતમાં તો નહીં જ જામે એમ સમજીને એ ઊભા થઈ ગયા. બાજુમાં થોડે દૂર પાનનો ગલ્લો હતો, ત્યાં જઈને ગલ્લાવાળાને આજીજી કરી, ‘બોસ, વખાનો માર્યો હું વધુ કંઈ કહી શકું એમ નથી. ઉપર સુધી જવા માટેનું ભાડું આપ. તારો ઉપકાર કદી નહિ ભૂલું.’
પણ પાનવાળો પીગળ્યો નહીં. ભિખારીઓ એણે કરેલા ઉપકારને યાદ રાખે એ બાબતમાં એને ખાસ રસ જેવું લાગ્યું નહીં હોય. બહુ બહુ તો એણે મફત પાન બનાવી આપવાની ઓફર કરી. પણ એ વાત ડૉક્ટરને મંજૂર નહોતી. પાન ખાતાં ભિખારીને તો કોઈ પૈસોયે ના આપે ! સમય સરકી રહ્યો હતો. ડૉક્ટર એક અવળવાણી જેવો પડકાર હારી જવાની અણી પર હતા. ભીખ માગવી અને મેળવવી પણ કેટલી મુશ્કેલ વાત છે એ આજે સમજાયું. એમણે હવે શરમ સાથે છુટાછેડા લઈ લીધા. રસ્તા ઉપર ચાલતા એક એક માણસને રોકીને રૂપિયા માગવાનું શરૂ કર્યું. છેવટે એક જણ હરિનો લાલ નીકળ્યો. એમને સાવ ભિખારી માનીને નહીં, પણ સંજોગોનો શિકાર બનેલા ગૃહસ્થ સમજીને વીસ રૂપિયા આપી દીધા.
ડૉક્ટરની આંખમાં આંસુ આવી ગયા. રૂપિયાનું આ મૂલ્ય છે ? પેશન્ટની પલ્સ પર અડધી મિનિટ હાથ મૂકીને એ સો-દોઢસો રૂપિયા કમાઈ લેતા હતા. એકાદ કલાકનું ઓપરેશન દસ-પંદર હજાર રૂપિયા તાણી લાવતું હતું. પૈસો એમની પાસે બહુ સરળતાથી આવતો હતો. પણ એ તો એમની પાસે ! એ જેમની પાસેથી આવતો હતો એમનું શું ? એમના અસંખ્ય દર્દીઓ ગામડાંના હતા. ગરીબ હતા. એમણે આપેલી નોટોમાં પરસેવાની ભીનાશ હતી. એ ભીખ નહોતી, મજૂરી હતી અને ભીખ કરતાં મજૂરીની ટંકશાળમાં બહાર પડતી કરન્સી વધુ મોંઘી હોય છે. આ વાત આજે સમજાણી. એક ટેક્સીવાળો જોરજોરથી ઘરાકોને ખેંચી રહ્યો હતો : ‘એક સવારી કે બારહ રૂપયે…. એક સવારી કે બારહ રૂપયે !….’ ડૉ. પ્રશાંતે ગણતરી કરી જોઈ. ભાડું કાઢતાં આઠ રૂપિયા વધતા હતા. એટલામાં પેટ ભરીને નાસ્તો પણ થઈ જાય. પણ કોણ જાણે કેમ. હવે ‘ભૂખ’ મરી ગઈ હતી. વધારાના આઠ રૂપિયા મંદિરની બહાર બેઠેલાં ‘જાતભાઈઓ’માં વહેંચીને એ ટેક્સીમાં ગોઠવાઈ ગયા. સવારી ‘પેક’ થઈ ગઈ એટલે ડ્રાઈવરે ગાડી ઉપાડી. થોડી જ વાર પછી ડૉક્ટર મા સચ્ચિદાનંદની સન્મુખ બેઠા હતા.
માતાજીએ વહાલપૂર્વક એમની સામે જોયું. પ્રસાદની થાળી મંગાવીને આગ્રહપૂર્વક ભોજન કરાવ્યું. પાણી પાયું. પછી શાંતિથી પૂછ્યું : ‘બેટા, કંઈ ફરક જેવું લાગે છે ?’
‘હા, મા ! મનમાંથી અહંકાર ઓગળી ગયો. મારો પૈસો તો મારી ડીગ્રીને આભારી છે, મારી ચમક-દમકને આભારી છે. મારા કપડાંને આભારી છે. મારી ઓળખમાંથી આ બધું કાઢી નાખું તો બાકી શું રહે છે ? ઊભી બજારે એક કલાક સુધી અથડાયા કરું તો યે કોઈ આ દેહને એક રૂપિયો પણ આપતું નથી.’
‘બેટા, દુનિયાની કડવી વાસ્તવિકતા જોઈ લીધી ને ?’
‘જોઈ લીધી, મા…..!’
‘તારા માટે ભીખ માગી એવી બીજા માટે માગી શકાશે, બેટા ?’ માતાજી ધીમે ધીમે વાતનાં મર્મ તરફ આવી રહ્યાં હતાં.
‘એટલે ?’
‘છોડી દે આ માયા તમામ ! તારી જે દશા આ એક કલાક દરમ્યાન હતી, એવી જ દશા, એના કરતાં પણ વધુ દયાજનક, વધુ ક્ષોભજનક સ્થિતિ આ દેશના એંશી ટકા લોકોની છે. ઈશ્વરે તારા હાથમાં જાદુ મૂક્યો છે. એ કુદરતની કૃપાને કમાણીનું સાધન બનાવવાનું બંધ કરી દે. તારા ઈલમને છુટ્ટો મેલી દે. ચેરીટેબલ હોસ્પિટલ શરૂ કર. સાવ પડતર ભાવે સારવાર, ઓપરેશન કરવાનું ચાલુ કર. પૈસા ખૂટે તો તવંગરોની પાસે જઈને હાથ લાંબો કરજે. આ જગત માત્ર ભિખારીઓથી જ ભરેલું નથી. એમાં જગડુશા જેવા દાતાઓ પણ વસે છે. તું મારી પાસે શાંતિની ખોજમાં આવ્યો હતો ને ? જા, તને મારાં આશીર્વાદ છે. તું ગરીબ દર્દીઓને તનની શાંતિ આપ. તારા મનની શાંતિનું મૂળ એમાં જ પડેલું છે.’ માતાજીએ હથેળી ઊંચી કરી. ડૉ. પ્રશાંત પ્રણિપાતની મુદ્રામાં ઢળી પડ્યા.
આ લેખ એ મારી કવિકલ્પના નથી. આ માની ન શકાય એવી વાત જ્યારે તમે વાંચી રહ્યા હશો, બરાબર એ જ સમયે ડૉ. પ્રશાંતનું અદ્યતન ચેરીટેબલ દવાખાનું અમદાવાદના ધરણીધર દેરાસર વિસ્તારમાં શુભારંભ પામી રહ્યું હશે. તાલુકાના શહેરમાં આવેલી એમની ખાનગી, ધીકતી પ્રેક્ટીસ એમણે બંધ કરી દીધી છે. આખા પરિવારે જિંદગીની જાહોજલાલી જોઈ લીધી છે, હવે ફકીરીનો માર્ગ સ્વીકાર્યો છે. એમની પત્ની રાજીખુશીથી એમની પાછળ જ છે, અદ્દલ એ જ રીતે જે રીતે આજથી બાર વર્ષ પહેલાં લગ્નની ચૉરી ફરતે ચાર ફેરા ફરવામાં પતિની સાથે હતાં.
આજે એક વાત મારા ડૉક્ટર મિત્રોને પણ કહેવી છે. ગુજરાતભરના જુનિયર-સિનિયર તબીબોએ ‘ડૉ.ની ડાયરી’ને ખૂબ ખૂબ પ્રેમ આપ્યો છે. એટલે જ મારા મનમાં પડેલી વાત એમની આગળ રમતી મૂકું છું. જિંદગીના દસ, વીસ કે ત્રીસ વર્ષ ભલે નોટો છાપવામાં ગાળી દો, દુકાનો ખોલો કે પોલીકલીનિકના અડ્ડાઓ ચલાવો, પણ ઓડકાર આવી ગયા પછી તો કંઈક વિચારો ! પ્રત્યેક શહેરમાં કમ સે કમ એક તો એવો મર્દ પાકે જે આપણી જમાતને ઊજળી દેખાડી બતાવે. એમ ન માનશો કે નિશાન ફક્ત તમારી જ દિશામાં નોંધાયેલું છે, હું પણ તમારી વચ્ચે જ ઊભો છું. બાપદાદાની બાંધેલ ડહેલી, એક મેડીબંધ હોલ હવેલી, ગામની ચિંતા ગોંદરે મેલી, સૌ સૂતાં હોય એમ કાં લાગે ? આપણામાંથી કો’ક તો જાગે ! (જેને જાગવું હોય એ મારો સંપર્ક કરી શકે છે, બાકી ઊંઘવું જ હોય તો બિછાનાં ક્યાં કમ છે ? હા, પૈસો પથારી આપી શકે છે, ઊંઘ નહીં.)